1. Tài khản vốn đầu tư gián tiếp là gì? Đối tượng nào được phép mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài?
Tài khoản vốn đầu tư gián tiếp là tài khoản thanh toán bằng đồng Việt Nam do nhà đầu tư nước ngoài là người không cư trú mở tại ngân hàng được phép để thực hiện các giao dịch liên quan đến hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam, theo quy định tại Điều 1 và Điều 3 Thông tư 03/2025/TT-NHNN.
Các giao dịch phải thực hiện qua tài khoản này bao gồm:
- Mua, bán chứng khoán và các giấy tờ có giá khác trên thị trường Việt Nam.
- Góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp vào doanh nghiệp chưa niêm yết (không thuộc đối tượng tài khoản vốn đầu tư trực tiếp).
- Ủy thác đầu tư thông qua công ty quản lý quỹ hoặc tổ chức được phép.
- Các giao dịch chứng khoán khác theo quy định pháp luật.
Theo Điều 2 Thông tư 03/2025/TT-NHNN, đối tượng được mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp bao gồm:
- Nhà đầu tư nước ngoài là người không cư trú, bao gồm:
- Tổ chức thành lập theo pháp luật nước ngoài;
- Cá nhân có quốc tịch nước ngoài.
- Ngân hàng được phép: ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép kinh doanh và cung ứng dịch vụ ngoại hối, nơi nhà đầu tư mở tài khoản.
- Các tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam.
Lưu ý:
- Mỗi nhà đầu tư chỉ được mở một tài khoản đầu tư gián tiếp tại một ngân hàng được phép, trừ các trường hợp đặc thù theo mã số giao dịch chứng khoán.
- Không được mở tài khoản chung (nhiều chủ thể cùng đứng tên).
- Tài khoản phải được sử dụng cho các giao dịch thu – chi hợp pháp liên quan đến đầu tư gián tiếp.
Tài khoản vốn đầu tư gián tiếp là công cụ pháp lý – tài chính bắt buộc, giúp quản lý dòng tiền minh bạch, đảm bảo tuân thủ pháp luật về đầu tư và ngoại hối tại Việt Nam, và chỉ được mở bởi nhà đầu tư nước ngoài là người không cư trú theo quy định.
2. Nguyên tắc mở và sử dụng tài khoản vốn đầu tư gián tiếp ra sao?
Theo Điều 5 và Điều 6 Thông tư 03/2025/TT-NHNN, việc mở và sử dụng tài khoản vốn đầu tư gián tiếp của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam phải tuân thủ các nguyên tắc nghiêm ngặt nhằm đảm bảo tính minh bạch trong quản lý dòng vốn và tuân thủ quy định pháp luật về đầu tư, chứng khoán và ngoại hối.
2.1 Nguyên tắc mở tài khoản
Mỗi nhà đầu tư nước ngoài chỉ được phép mở một tài khoản đầu tư gián tiếp tại một ngân hàng được phép, trừ những trường hợp đặc thù quy định tại khoản 2 Điều 5. Điều này nhằm đảm bảo việc quản lý dòng vốn tập trung, rõ ràng và thuận tiện cho cơ quan quản lý kiểm tra, giám sát.
Trong một số trường hợp, nhà đầu tư được mở tài khoản bổ sung tương ứng với mã số giao dịch chứng khoán được cấp:
- Công ty chứng khoán nước ngoài có thể mở 02 tài khoản: một cho hoạt động tự doanh, một cho hoạt động môi giới.
- Quỹ đầu tư hoặc tổ chức nước ngoài quản lý nhiều danh mục: mỗi danh mục được quản lý bởi một công ty quản lý quỹ mở 01 tài khoản tương ứng.
- Tổ chức đầu tư thuộc chính phủ nước ngoài hoặc tổ chức tài chính quốc tế: mỗi danh mục lưu ký tại ngân hàng được cấp mã số giao dịch mở 01 tài khoản.
Hồ sơ mở tài khoản: Nhà đầu tư phải nộp tài liệu chứng minh được cấp mã số giao dịch chứng khoán, các tài liệu bằng tiếng nước ngoài phải được công chứng/chứng thực trong vòng 12 tháng và dịch sang tiếng Việt nếu có yêu cầu của ngân hàng hoặc cơ quan có thẩm quyền.
2.2 Nguyên tắc sử dụng tài khoản
Phần thu: Tài khoản được sử dụng để nhận các khoản tiền hợp pháp từ:
- Bán ngoại tệ tại ngân hàng được phép;
- Chuyển nhượng vốn góp, cổ phần, chứng khoán; nhận cổ tức, lãi từ đầu tư gián tiếp;
- Chuyển khoản từ tài khoản thanh toán VND của nhà đầu tư nước ngoài (không bao gồm tài khoản đầu tư gián tiếp);
- Công ty quản lý quỹ hoặc tổ chức nhận ủy thác đầu tư;
- Lợi nhuận, lãi hợp pháp từ các giao dịch chứng khoán;
- Tiền đặt cọc, ký quỹ và khoản thu từ tài khoản cũ khi mở tài khoản mới tại ngân hàng khác.
Phần chi: Tài khoản được sử dụng để:
- Chi mua cổ phần, chứng khoán, giấy tờ có giá;
- Chi mua ngoại tệ để chuyển vốn, lợi nhuận ra nước ngoài;
- Chi sang tài khoản thanh toán VND hoặc công ty quản lý quỹ thực hiện ủy thác đầu tư;
- Thanh toán lỗ, chi phí phát sinh khi thực hiện giao dịch chứng khoán;
- Thanh toán phí, lệ phí, thuế, phạt vi phạm hành chính;
- Chi tiền đặt cọc, ký quỹ và chuyển sang tài khoản đầu tư gián tiếp mới khi thay đổi ngân hàng.
Việc quy định rõ nguyên tắc mở và sử dụng tài khoản đầu tư gián tiếp nhằm bảo đảm minh bạch dòng vốn, tuân thủ pháp luật về chứng khoán và ngoại hối, đồng thời tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho nhà đầu tư trong việc thực hiện các giao dịch hợp pháp tại Việt Nam.
3. Những thay đổi quan trọng về tài khoản vốn đầu tư gián tiếp cho nhà đầu tư nước ngoài từ 16/6/2025
Căn cứ khoản 1 Điều 5 Thông tư 03/2025/TT-NHNN, có hiệu lực từ ngày 16/6/2025, quy định về mở tài khoản đầu tư gián tiếp được nêu rõ: “Nhà đầu tư nước ngoài chỉ được mở 01 (một) tài khoản đầu tư gián tiếp (trừ các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này) tại 01 (một) ngân hàng được phép để thực hiện các giao dịch thu, chi liên quan đến hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam.”
Theo đó, từ ngày 16/6/2025, nhà đầu tư nước ngoài sẽ chỉ được phép mở một tài khoản vốn đầu tư gián tiếp tại một ngân hàng được phép để thực hiện mọi giao dịch thu, chi liên quan đến hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam.
Lưu ý quan trọng: Quy định trên không áp dụng đối với các trường hợp đặc thù được nêu tại khoản 2 Điều 5 Thông tư 03/2025/TT-NHNN, bao gồm:
- Nhà đầu tư là công ty chứng khoán nước ngoài mở thêm tài khoản cho hoạt động môi giới và tự doanh;
- Quỹ đầu tư nước ngoài, tổ chức nước ngoài quản lý nhiều danh mục được mở tài khoản tương ứng với mỗi mã số giao dịch chứng khoán;
- Tổ chức đầu tư thuộc chính phủ nước ngoài hoặc tổ chức tài chính quốc tế được mở thêm tài khoản tương ứng với danh mục lưu ký riêng.
Như vậy, quy định này vừa đảm bảo minh bạch dòng vốn, vừa hạn chế rủi ro pháp lý cho nhà đầu tư, đồng thời tạo cơ sở pháp lý rõ ràng trong quản lý tài khoản vốn đầu tư gián tiếp tại Việt Nam.
4. Khi nào nhà đầu tư nước ngoài được mở thêm tài khoản vốn đầu tư gián tiếp tại Việt Nam?
Căn cứ khoản 2 Điều 5 Thông tư 03/2025/TT-NHNN có hiệu lực từ 16/6/2025, nhà đầu tư nước ngoài thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam có thể mở thêm tài khoản đầu tư gián tiếp tương ứng với mã số giao dịch chứng khoán được cấp tại một ngân hàng được phép, trong các trường hợp sau:
- Công ty chứng khoán nước ngoài: được mở 2 tài khoản đầu tư gián tiếp, gồm 01 tài khoản cho hoạt động tự doanh và 01 tài khoản cho hoạt động môi giới chứng khoán của công ty.
- Quỹ đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức nước ngoài quản lý bởi nhiều công ty quản lý quỹ nước ngoài: được mở tài khoản tương ứng với mỗi mã số giao dịch chứng khoán được cấp; trong đó, mỗi danh mục đầu tư do một công ty quản lý quỹ đảm nhận được mở 01 tài khoản đầu tư gián tiếp. Trường hợp danh mục do quỹ tự quản lý và đã có mã số giao dịch riêng thì cũng được mở 01 tài khoản tương ứng.
- Tổ chức đầu tư thuộc chính phủ nước ngoài hoặc tổ chức tài chính quốc tế mà Việt Nam là thành viên: được mở tài khoản đầu tư gián tiếp tương ứng với từng mã số giao dịch chứng khoán được cấp, trong đó mỗi danh mục lưu ký tại một ngân hàng lưu ký được mở 01 tài khoản.
Như vậy, mặc dù nguyên tắc chung là mỗi nhà đầu tư nước ngoài chỉ mở 01 tài khoản đầu tư gián tiếp, nhưng các trường hợp đặc thù nêu trên được phép mở thêm để phục vụ hoạt động đầu tư riêng biệt, đảm bảo tính minh bạch và phù hợp với quy định pháp luật về chứng khoán tại Việt Nam.
5. Những lưu ý pháp lý quan trọng khi sử dụng tài khoản vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài
Khi thực hiện các giao dịch đầu tư gián tiếp tại Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về mở và sử dụng Tài khoản vốn đầu tư gián tiếp theo Thông tư 03/2025/TT-NHNN, nhằm tránh rủi ro pháp lý, tranh chấp và đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động đầu tư. Một số lưu ý quan trọng gồm:
- Chỉ được mở và sử dụng tài khoản tại ngân hàng được phép: Căn cứ Điều 5 và Điều 3 Thông tư 03/2025/TT-NHNN, mọi giao dịch thu, chi liên quan đến đầu tư gián tiếp phải thực hiện qua tài khoản đầu tư gián tiếp mở tại ngân hàng được phép. Nhà đầu tư không được sử dụng ngân hàng khác hoặc tài khoản thanh toán thông thường để thực hiện các giao dịch này.
- Không được chuyển số dư sang tiền gửi có kỳ hạn hoặc tài khoản chung: Theo khoản 5 Điều 3 Thông tư, số dư trong tài khoản đầu tư gián tiếp không được chuyển sang tiền gửi có kỳ hạn hay tiền gửi tiết kiệm. Đồng thời, không được mở tài khoản chung (có hai chủ thể trở lên) nhằm đảm bảo tính riêng biệt và minh bạch của các giao dịch.
- Ghi rõ mục đích giao dịch khi chuyển tiền
Mọi lệnh chuyển khoản phải ghi rõ mục đích chuyển tiền để ngân hàng có cơ sở kiểm tra, lưu giữ chứng từ và thực hiện giao dịch đúng pháp luật (khoản 7 Điều 3 Thông tư 03/2025/TT-NHNN). Việc này đặc biệt quan trọng khi thực hiện các giao dịch mua bán chứng khoán, góp vốn, hoặc ủy thác đầu tư. - Tuân thủ giới hạn số lượng tài khoản và điều kiện mở thêm: Căn cứ Điều 5 Thông tư 03/2025/TT-NHNN, nhà đầu tư nước ngoài chỉ được mở 01 tài khoản đầu tư gián tiếp tại một ngân hàng. Trường hợp được mở thêm, phải thỏa mãn các điều kiện đặc thù như công ty chứng khoán nước ngoài, quỹ đầu tư hoặc tổ chức tài chính quốc tế, đồng thời nộp đủ tài liệu chứng minh mã số giao dịch chứng khoán đã được cấp.
- Hồ sơ và tài liệu cần được chứng thực, dịch thuật: Theo khoản 4 Điều 5 Thông tư, các tài liệu nước ngoài dùng để mở tài khoản phải được công chứng/chứng thực hợp pháp và dịch sang tiếng Việt khi cơ quan có thẩm quyền yêu cầu. Ngân hàng được phép chịu trách nhiệm kiểm tra và xác nhận nội dung hồ sơ, đảm bảo thông tin đầy đủ, chính xác.
- Sử dụng tài khoản đúng mục đích thu, chi: Căn cứ Điều 6 Thông tư, tài khoản đầu tư gián tiếp chỉ được sử dụng cho các giao dịch:
- Thu: nhận cổ tức, lợi nhuận, chuyển khoản từ các tài khoản thanh toán bằng đồng Việt Nam hoặc từ công ty quản lý quỹ, nhận hoàn trả tiền đặt cọc/ký quỹ.
- Chi: góp vốn, mua cổ phần, chi phí giao dịch chứng khoán, mua ngoại tệ để chuyển ra nước ngoài, chi trả thuế, phí, lệ phí, phạt vi phạm pháp luật hoặc thanh toán các khoản lỗ phát sinh.
- Thực hiện chuyển đổi khi mở tài khoản mới: Nếu nhà đầu tư cần mở tài khoản đầu tư gián tiếp tại ngân hàng khác, phải chuyển toàn bộ số dư sang tài khoản mới và đóng tài khoản cũ trước khi thực hiện các giao dịch mới, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật (khoản 5 Điều 5 Thông tư).
- Đảm bảo minh bạch và lưu giữ hồ sơ: Nhà đầu tư cần lưu giữ đầy đủ chứng từ, hóa đơn, chứng minh mục đích giao dịch, các hợp đồng ủy thác, báo cáo lợi nhuận để phục vụ kiểm tra, đối chiếu của ngân hàng và cơ quan quản lý.
Tóm lại, việc sử dụng Tài khoản vốn đầu tư gián tiếp yêu cầu nhà đầu tư nước ngoài tuân thủ chặt chẽ quy định về số lượng tài khoản, mục đích sử dụng, hồ sơ chứng thực và các nguyên tắc giao dịch. Thực hiện đúng các lưu ý này không chỉ giúp minh bạch tài chính, mà còn giảm thiểu rủi ro pháp lý và đảm bảo hoạt động đầu tư tại Việt Nam ổn định, hợp pháp.
Dịch vụ tư vấn tài khoản vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài– Thuận Việt TN có thể hỗ trợ gì?
Hoạt động đầu tư gián tiếp của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về mở và sử dụng Tài khoản vốn đầu tư gián tiếp theo Thông tư 03/2025/TT-NHNN. Việc không nắm vững các quy định này có thể dẫn đến rủi ro pháp lý, tài chính và tranh chấp với cơ quan quản lý.
Tại Thuận Việt TN, chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý toàn diện cho nhà đầu tư nước ngoài trong việc sử dụng Tài khoản vốn đầu tư gián tiếp, bao gồm:
- Tư vấn về quy định và điều kiện mở tài khoản
- Hướng dẫn nhà đầu tư về đối tượng được phép mở tài khoản, số lượng tài khoản được mở và các trường hợp được phép mở thêm tài khoản.
- Phân tích chi tiết các quy định về hồ sơ, tài liệu công chứng/chứng thực, dịch thuật và xác nhận theo Thông tư 03/2025/TT-NHNN.
- Hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ và thủ tục mở tài khoản
- Soạn thảo và kiểm tra hồ sơ mở tài khoản đầu tư gián tiếp, đảm bảo đầy đủ các giấy tờ cần thiết theo quy định pháp luật.
- Hướng dẫn dịch và công chứng tài liệu nước ngoài khi cần thiết, đảm bảo tính hợp pháp và chính xác của hồ sơ.
- Tư vấn sử dụng tài khoản theo quy định pháp luật
- Hướng dẫn các giao dịch thu, chi hợp pháp liên quan đến đầu tư gián tiếp: mua bán chứng khoán, nhận cổ tức, góp vốn, chuyển khoản, thanh toán phí, lệ phí, thuế và các giao dịch đặt cọc, ký quỹ.
- Đảm bảo nhà đầu tư thực hiện giao dịch đúng mục đích, minh bạch và lưu giữ đầy đủ chứng từ.
- Hỗ trợ chuyển đổi hoặc mở thêm tài khoản
- Tư vấn thủ tục mở thêm tài khoản đầu tư gián tiếp trong trường hợp được phép (công ty chứng khoán nước ngoài, quỹ đầu tư, tổ chức tài chính quốc tế).
- Hướng dẫn chuyển số dư và tất toán tài khoản cũ khi mở tài khoản tại ngân hàng khác theo đúng quy định.
- Đại diện làm việc với ngân hàng và cơ quan quản lý
- Đại diện nhà đầu tư làm việc trực tiếp với ngân hàng được phép để mở, sử dụng hoặc chuyển đổi tài khoản.
- Hỗ trợ giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình giao dịch nhằm đảm bảo tuân thủ pháp luật và quyền lợi của nhà đầu tư.
Với đội ngũ chuyên viên giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý đầu tư, Thuận Việt TN luôn đồng hành cùng nhà đầu tư để:
- Giảm thiểu rủi ro pháp lý trong hoạt động đầu tư gián tiếp;
- Đảm bảo quy trình mở và sử dụng tài khoản đúng luật – minh bạch – hiệu quả;
- Bảo vệ tối đa quyền lợi và uy tín của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Thuận Việt TN cam kết mang đến giải pháp tư vấn nhanh chóng, chính xác và toàn diện, giúp nhà đầu tư sử dụng Tài khoản vốn đầu tư gián tiếp một cách hợp pháp, an toàn và thuận tiện nhất.